Systemy biometryczne: aspekt prawny

Dane biometryczne są danymi osobowymi uznawanymi przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych za wrażliwe (tzw. sensytywne). Dane te mogą pośrednio wskazywać na pochodzenie etniczne lub stan zdrowia człowieka. W związku z tym warunki ich przetwarzania są znacznie bardziej restrykcyjne niż w przypadku zwykłych danych osobowych.

Przetwarzanie danych osobowych możliwe jest tylko po wyrażeniu zgody osoby, której dane dotyczą, a w przypadku danych wrażliwych zgoda ta musi zostać udzielona na piśmie. Wymogiem jest także prawnie usprawiedliwiony cel administratora danych.

Pracodawca, który ma zamiar wdrożyć system biometryczny, musi pamiętać o ograniczeniach wynikających z Kodeksu Pracy sformułowanych w art. 221. Artykuł ten wyszczególnia, jakich danych pracodawca może żądać od pracownika. Są to:

• imię (imiona) i nazwisko,
• imiona rodziców,
• data urodzenia,
• miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
• wykształcenie,
• przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Pracodawca może żądać także numeru PESEL oraz innych informacji, np. imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci, jeżeli od ich podania zależy korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień. Podania innych danych może żądać wtedy, gdy obowiązek ten wynika z odrębnych przepisów, a w zakresie nieuregulowanym Kodeks odsyła do przepisów ustawy o ochronie danych osobowych.

Można zatem uznać, że pracodawca nie ma prawa przetwarzać danych pracowników o cechach fizycznych. Nowoczesne systemy biometryczne pozostają w zgodzie z tymi zapisami i nie zachowują danych biometrycznych w postaci obrazu linii papilarnych czy obrazu tęczówki oka, ani nie pozwalają na ich odtworzenie z postaci cyfrowej.

Dane użytkowników (pracowników) pobierane są automatycznie, a pracodawca, który wdrożył system biometryczny nie ma do nich dostępu na żadnym etapie. Dysponuje on jedynie nośnikiem, w ramach którego gromadzone są ciągi cyfr nadane użytkownikowi przez urządzenie. Można porównać je do numerów identyfikacyjnych lub identyfikatorów cyfrowych nadanych użytkownikowi przez system.

Można by przyjąć, że ograniczenia przewidziane w polskim prawie nie wpływają na dopuszczalność stosowania systemów biometrycznych przez pracodawców. Pozostaje jednak kwestia podstawy przetwarzania danych, o której mówi ustawa o ochronie danych osobowych. Dodatkowo, przetwarzanie danych biometrycznych pracowników musi być adekwatne do celu tego przetwarzania.

Oznacza to, że dopuszczalność stosowania przez pracodawcę systemów biometrycznych będzie i tak w znacznej mierze ograniczona, zwłaszcza w świetle niekorzystnego dla pracodawców wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego  z dnia 1 grudnia 2009 r. (I OSK 249/09), o którym szerzej napiszemy w kolejnym wpisie na blogu.

Podsumowując: stosowanie systemów biometrycznych w systemach rejestracji czasu pracy nie jest całkowicie niezgodne z prawem. Konieczne jest jednak, aby pracodawca miał świadomość na jakiej podstawie i w jakim zakresie system taki może zastosować i przygotował wdrożenie zgodnie z literą prawa.

Jeśli interesuję cię wdrożenie systemów biometrycznych. Napisz do nas: